بررسی سهم فارس در سی سال شعر پارسی

به گزارش روابط عمومی حوزه هنری  انقلاب اسلامی استان فارس هاشم کرونی شاعر و منتقد ادبی در  این جلسه  وضعیت شعر و شاعران فارس در دوران معاصر را تحلیل کرد.

وی که در جلسه هفتگی محفل شعر حوزه هنری فارس سخن می‌گفت اظهار داشت: شعر فارس همواره بخش مهمی از هویت ادبی ایران بوده و این مسأله مربوط به دیروز و امروز نیست و این وضعیت تا روزگار ما نیز امتداد یافته است.

این شاعر و منتقد ادبی ادامه داد در روزگار پس از نیما تا دهه ۵۰ شاعران مهم و قابل توجهی در شعر فارس فعالیت داشتند که مهمترین آنها فریدون توللی و مهدی حمیدی شیرازی بودند که یکی شیفته نیما و دیگری دشمن شعر نو بود.

وی افزود: در این سال‌ها البته جریان‌های ادبی پویایی در شیراز وجود داشتند که بعضی از آنها بر فضای اجتماعی نیز تاثیرگذار بودند به عنوان نمونه حلقه شاعران مذهبی طیف حزب برادران که در مقابل فریدون توللی فعال بودند.

کرونی تصریح کرد:پیش از این پژوهشی در این باره داشتم که امیدوارم بتوانم با تکمیل آن نتایج تحقیقم را منتشر کنم جریان جنگ‌های قلمی که یک سمت آن فریدون توللی بود که از نظر فکری به اردوگاه حزب توده تعلق داشت.

وی ادامه داد: سمت مقابل این جنگ قلمی شاعران حزب برادران و در راس آنها اصغر عرب متخلص به خرد بود که به اردوگاه مذهبی و طیف هواداران سید نورالدین حسینی الهاشمی تعلق داشتند و کل جریان از آن اتفاقات جالبی است که بیان آن هم ارزش اجتماعی دارد و هم اهمیت ادبی. 

دبیر محفل شعر حوزه هنری فارس گفت: در دهه ۵۰ جریان های ادبی شیراز پویا بودند و انجمن‌های ادبی متعددی در شیراز فعالیت می‌کرد که اعضای آن فعالین طیف‌های مختلفی بودند که در دهه ۶۰ در دو جریان شاعران درون و برون دایره انقلاب اسلامی تقسیم شدند.

وی گفت: برخی جنگ‌های ادبی نظیر جنگ از شعر تا قصه نیز در این دهه منتشر شدند که بعدها ارزش زمانی یافتند اما شاعری که در این دهه از شیراز ظهور کرد منصور اوجی بود که حضورش در شب های شعر گوته او را به چهره جوان آینده دار و قابل توجه بدل کرد.

کرونی افزود: اوجی در میانه دهه ۵۰ کتاب مرغ سحر را منتشر کرده که مجموعه‌ای پیشگویانه در باب تحول انقلابی جامعه است و این مجموعه  و پس از آن رباعی های احد ده بزرگی در دهه ۶۰ این دو شاعر شیرازی را در زمره پیشگامان احیای قالب رباعی قرار داد چنانکه زنده یاد محمد حقوقی در مقدمه شعر نو از آنان نام برده است.

وی دهه ۶۰ را دهه ظهور شاعران طیف انقلاب اسلامی خواند و گفت: علاوه بر طراوت شعر استاد محمدخلیل جمالی، زنده یاد نصرالله مردانی پرچمدار شعر جنگ در دهه ۶۰ است که برای نخستین بار با مجموعه «خون نامه خاک» موفق به کسب جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی در بخش شعر می‌شود و به تدریج در جایگاه ملک الشعرایی غزل حماسی ‌های جنگ می‌ایستد گرچه این اقبال دولت مستعجل بود و با پایان سال‌های جنگ، ستاره بخت شعر او نیز افول کرد.

این شاعر و منتقد ادبی با اشاره به جریان حلقه نیلوفری گفت: نبض شعر آوانگارد ایران در دهه ۶۰ نیز در شهر شیراز می‌تپد و مهم‌ترین نمود آن، انتشار مجموعه آثاری از پیشروترین شاعران آوانگارد ایران در انتشارات نوید شیراز و به همت شاپور بنیاد است که در کنار چهره‌های چون منصور برمکی و شاپور جورکش شعر روشنفکری دهه ۶۰ شیراز را سر و سامان دادند.

وی با اشاره به نوآوری‌های ادبی در غزل دهه ۷۰ گفت: از شاعران نسل پیشین غلام حسن اولاد چند گام از بقیه پیشتر بود اما این شاعران جوان فارس بودند که سکان غزل نوآورانه دهه ۷۰ را به دست گرفتند افرادی چون محمد حسین بهرامیان غلامرضا کافی رضا علی اکبری علیرضا نسیمی مجتبی صادقی پژک صفری خلیل ذکاوت محسن رضوی هاشم کرونی علی بهمنی محمد مرادی محمودرضا برامکه محمدعلی پورشیخعلی طاهره خنیا کاظم حسینی عظیم زارع، عبدالرضا کوهمال جهرمی و... ده‌ها نام بزرگ و کوچک دیگر که خط بطلانی بودند بر تفکر فعال ادبیات بازگشتی در شعر فارس.

کرونی گفت: در جریان کلاسیک غلامرضا کافی، در غزل نئوکلاسیک محمدحسین بهرامیان و در غزل نو علیرضا نسیمی و مجتبا صادقی پیشگام بودند البته معتقدم هنوز هیچکس به ژرفای غزل های محمدحسین بهرامیان ادراک عشق نکرده و چون کلمات از عمق جان او برخاسته بر جان مخاطب می نشیند.

وی افزود: نسیمی به اهمیت کاری که می کرد واقف بود و درک تئوریک خوبی از کار خویش داشت که دریغا اجل یک ستاره را از آسمان ادب پارسی گرفت، شعر صادقی در جریان غزل فرم جای می گیرد  و کافی نیز در سپهر شعر استاد معلم جایی ویژه برای خویش دست و پا کرده است. البته در نسل نوخاسته دهه هفتاد از پویایی و طراوت شعر طاهره خنیا، علی بهمنی و کاظم حسینی نمی توان گذشت که هرکدام اگر در فارس نبودند برای پیشگامی یک استان در آن دهه کافی بودند.

مسوول واحد آفرینش های ادبی حوزه هنری فارس گفت: این سیاهه که برگی از کتاب نوآوری در شعر فارس است تنها فعالین عرصه غزل‌سرایی در این دهه بود حال آنکه شعر نو و فعالین شعر نو چهره‌هایی شاخص و توانمند هستند که پیرامون آنها در جلسات آینده درس گفتارهای تاریخ تحلیلی شعر امروز و پس از بیان جریان نوگرایی شعر دهه ۷۰ ایران سخن خواهیم گفت تا خدای ناکرده حقی از این فعالین ادبی ناگفته نماند.

وی در پایان اظهار داشت: البته باید توجه کرد که این سلسله گفتارها در فرصتی محدود ارائه می‌شود و چنین جلساتی ظرفیت بیان همه ابعاد ماجرا را ندارد اما به اندازه بضاعت مزجات خویش تلاش خواهم کرد تصویر واقعی از آنچه در این سال‌ها بر شعر فارس گذشته است را بیان کنم

شایان ذکر است این سلسله درس گفتارها در قالب جلسات هفتگی محفل شعر حوزه هنری فارس برگزار می‌شود که هر شنبه از ساعت ۱۶:۳۰ به نشانی شیراز چهارراه خیرات جنب سینما شیراز حوزه هنری فارس آماده پذیرایی از پذیرای حضور علاقمندان شعر است.